Άμστερνταμ, Ολλανδία – Σάββατο 31 Αυγούστου 2013 (ESC congress 2013) / Δύο νέες μελέτες μπορεί να καθησυχάζουν κάπως τις ανησυχίες ότι και η γνωστική δυσλειτουργία αποτελεί πιθανή παρενέργεια των στατινών.

Οι μελέτες , και οι δύο από την Ταϊβάν, ανακοινώθηκαν αυτή την εβδομάδα στο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρίας (ESC) 2013, προτείνουν και οι δύο ότι αντιθέτως, οι στατίνες συνδέονται με μειωμένη συχνότητα άνοιας στους ηλικιωμένους.

Η πρώτη μελέτη με 58.000 ασθενείς έδειξε δοσοεξαρτώμενο ανάστροφο συσχετισμό ανάμεσα στην χρήση στατίνης και την προσφάτως εγκατασταθείσα μη αγγειακή άνοια. Στην δεύτερη μελέτη με 5221 ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή , βρέθηκε μικρότερη επίπτωση άνοιας σε ασθενείς που ελάμβαναν στατίνη σε σύγκριση με αυτούς που δεν λάμβαναν.

Σχολιάζοντας αυτά τα ευρήματα, ο καθηγητής Jose Gonzalez-Juanatey, του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου, του Σαντιάγκο ντε Κομποστέλα, Ισπανία, είπε: « Αυτά τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι οι ισχυρές στατίνες μπορεί να μειώνουν την επίπτωση της άνοιας σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή ή σε ηλικιωμένους ασθενείς. Πάντως για να βεβαιωθούμε ότι οι στατίνες προλαμβάνουν την άνοια, απαιτείται υποχρεωτικά κλινική δοκιμή που να επιβεβαιώνει αυτά τα ευρήματα.»

Επίσης όταν ζητήθηκε σχολιασμός από τον Seth S. Martin, MD, του Νοσοκομείου Johns Hopkins, στη Βαλτιμόρη, Μαίριλαντ, ο οποίος διεξάγει συστηματική έρευνα της βιβλιογραφίας των στατινών και της γνωστικής λειτουργίας / άνοιας, αυτός είπε ότι τα αποτελέσματα αυτά συμβαδίζουν με τις υπάρχουσες μελέτες.

« Κατά την διάρκεια της μελέτης ο Dr. Lin και οι συνεργάτες του, δεν μπορούσαν να σταθμίσουν το δείγμα για όλους τους πιθανούς συνοδούς παράγοντες, η απάντηση στη δοσολογία όπως αυτή φαίνεται στην μελέτη στηρίζει αιτιολογική σχέση. Το έργο ενισχύει την υπάρχουσα βιβλιογραφία που είναι συμβατή με προστατευτική επίδραση των στατινών στην άνοια. Συνολικά , οι στατίνες φαίνεται να κάνουν καλό στον εγκέφαλο.»

Ο Dr. Tin-Tse Lin, του Εθνικού Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Ταϊβάν, Hsin-Chu, που παρουσίασε την πρώτη μελέτη, τόνισε ότι πρόσφατες αναφορές, περιπτώσεων γνωστικής δυσλειτουργίας σχετιζομένων με στατίνες, οδήγησαν τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) να αναφέρει τις γνωστικές μεταβολές οφειλόμενες σε στατίνες, ιδιαίτερα για τον ηλικιωμένο πληθυσμό, στις οδηγίες ασφαλούς χρήσης.

«Προηγούμενες μελέτες θεώρησαν ότι η θεραπεία με στατίνες ασκεί ευεργετική επίδραση στην άνοια», είπε ο Dr. Lin. «Αλλά λίγες μεγάλης έκτασης μελέτες εστίασαν στην επίδραση των στατινών στην πρόσφατης εγκατάστασης, μη αγγειακή άνοια στον γηριατρικό πληθυσμό. Από όσον γνωρίζουμε, αυτή είναι η πρώτη μεγάλης έκτασης πανεθνική μελέτη που εξετάζει την επίδραση διαφορετικών στατινών στην πρόσφατης εγκατάστασης μη αγγειακή άνοια σε ηλικιωμένο πληθυσμό.»

Δοσοεξαρτώμενη ανάστροφη σχέση

Για την μελέτη, οι Lin και συνεργάτες εξέτασαν εάν η χρήση της στατίνης σχετίζεται με νέες διαγνώσεις άνοιας σε τυχαίο δείγμα 1 εκατομμυρίου ατόμων που καλύπτονταν από την Εθνική Ασφάλεια Υγείας της Ταϊβάν.

Από αυτήν ταυτοποιήθηκαν 57.669 άτομα άνω των 65 χωρίς ιστορικό άνοιας το 1997 και 1998. Από αυτούς , οι 15.200 ελάμβαναν στατίνες. Χρησιμοποιήθηκε ανάλυση τάσης για να συγκριθούν αυτοί οι ασθενείς με ασθενείς ελέγχου που δεν ελάμβαναν στατίνες, Οι ασθενείς που ελάμβαναν στατίνες χωρίστηκαν σε τέταρτα ανάλογα με τη δόση.

Οι ερευνητές εντόπισαν 5516 νέες διαγνώσεις άνοιας (εξαιρουμένης της αγγειακής άνοιας) στα 4,5 χρόνια της παρακολούθησης. Τα αποτελέσματα έδειξαν αντίστροφη σχέση ανάμεσα στην στατίνη και την άνοια , με τον κίνδυνο άνοιας να αυξάνεται όσο μειωνόταν η δόση της στατίνης. Αυτή η τάση παρέμενε σε διαφορετικές ηλικίες, φύλα και υποομάδες καρδιαγγειακού κινδύνου.

Πίνακας.

Κίνδυνος Άνοιας με διάφορες Στατίνες ανά Τέταρτο Δοσολογίας.

«Ο διορθωμένος κίνδυνος άνοιας είχε σημαντική ανάστροφη συσχέτιση με την αυξημένη ολική ή το ισοδύναμο της ημερήσιας δοσολογίας στατίνης» είπε ο Dr. Lin. «Οι ασθενείς που ελάμβαναν τις υψηλότερες δόσεις στατίνης είχαν τριπλάσια μείωση του κινδύνου εμφάνισης άνοιας. Οι ισχυρές στατίνες όπως η ατορβαστατίνη και η ροσουβαστατίνη είχαν σημαντικό ανάστροφο συσχετισμό με την εμφάνιση άνοιας σε αναλογία με τη δοσολογία. Οι υψηλότερες δόσεις ισχυρών στατινών είχαν την ισχυρότερη προστατευτική δράση έναντι της άνοιας».

Όλες οι στατίνες εκτός της λοβαστατίνης σχετίζονταν με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας όταν λαμβάνονταν σε υψηλότερες ημερήσιες δόσεις. Ο Dr. Lin θεωρεί ότι η λοβαστατίνη μπορεί να είχε διαφορετικά αποτελέσματα επειδή έχει μικρότερη επίδραση στην μείωση της χοληστερίνης από άλλες στατίνες.

Στατίνες μειώνουν κατά το ήμισυ τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή

Στη δεύτερη μελέτη, από μια ομάδα με επικεφαλής τον Min-Tsun Liao, επίσης, από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Ταϊβάν Νοσοκομείο, Hsin-Chu, περιλαμβάνονται 5221 ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, η οποία είναι γνωστό ότι είναι ένας προδιαθεσικός παράγοντας για την άνοια.

Από αυτούς, 1.652 έπαιρναν στατίνες. Κατά τη διάρκεια μιας παρακολούθησης 6 ετών , το 2,1% των ασθενών που έλαβαν στατίνες εκδήλωσαν άνοια σε σύγκριση με το 3,5% της ομάδας που ήταν σε θεραπεία με στατίνες, μια στατιστικά σημαντική διαφορά (P = .002).

Άλλοι παράγοντες που συσχετίστηκαν με μειωμένο κίνδυνο για άνοια περιλαμβάνονται αντρικό φύλο και η χαμηλότερη βαθμολογία CHADS2. Το ιστορικό εμφράγματος του μυοκαρδίου,η περιφερική αρτηριοπάθεια, η στεφανιαία νόσο, χρόνια νεφρική νόσος, και η βαλβιδική καρδιακή νόσος δεν συνδέθηκαν με νέα εμφάνιση άνοιας.

European Society of Cardiology (ESC) Congress 2013. Abstracts #1609, P4077.