Μετα-ανάλυση: η στεφανιαία παράπλευρη κυκλοφορία συνδέεται με μείωση της θνησιμότητας από Στεφανιαία Νόσο

Σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο, ένα υψηλό επίπεδο παράπλευρης στεφανιαίας κυκλοφορίας μειώνει τον κίνδυνο θανάτου κατά περισσότερο από ένα τρίτο, σε σχέση με ασθενείς χωρίς ή μόνο με αμυδρά ορατή στεφανιαία παράπλευρη κυκλοφορία, στη στεφανιαία αγγειογραφία. Στο συμπέρασμα αυτό, καταλήγουν ερευνητές, σε μελέτη που δημοσιεύθηκε online στις 3 Οκτωβρίου, 2011, πριν την εκτύπωσή της στο European Heart Journal.
Ο Christian Seiler, MD, του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Βέρνης (Βέρνη, Ελβετία), και οι συνεργάτες του πραγματοποίησαν μια μετα-ανάλυση 12 μελετών, στις οποίες συμμετείχαν συνολικά 6.529 ασθενείς. Οι περισσότερες μελέτες περιελάμβαναν οπτική εκτίμηση, και ταξινόμησαν τους ασθενείς σε υψηλή ή χαμηλή παράπλευρη κυκλοφορία.
Οι ασθενείς με υψηλή παράπλευρη κυκλοφορία είχαν χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας σε σύγκριση με τους ασθενείς με χαμηλή παράπλευρη, (RR 0,64, 95% CI 0,45 - 0,91, P = 0,012). Οι μειώσεις της θνησιμότητας παρατηρήθηκαν ανεξάρτητα από την κατάσταση της νόσου, αν και η διαφορά ήταν στατιστικά σημαντική μόνο για την σταθερή Στεφανιαία Νόσο. Συνολικά, όμως, οι διαφορές στο σχετικό κίνδυνο δεν ήταν στατιστικά σημαντικές (αλληλεπίδραση P = 0.149).
Η ευεργετική επίδραση των παράπλευρων ήταν ακόμα πιο έντονη σε μελέτες, στις οποίες οι περισσότεροι ασθενείς είχαν υποβληθεί σε PCI (RR 0,42, 95% CI 0,32 - 0,56, P <0,001), σε σύγκριση με μη-PCI μελέτες (RR 0,70, 95% CI 0,51 - 0,97, P = 0,035). Ωστόσο, σε μία μελέτη όπου οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε θρομβόλυση, τα άτομα με υψηλή παράπλευρη κυκλοφορία είχαν αυξημένη θνησιμότητα (RR 1,82, 95% CI 1,12 - 2,96, P = 0.015). Αυτές οι διαφορές στο σχετικό κίνδυνο ήταν στατιστικά σημαντικές (αλληλεπίδραση Ρ <0,001).
Ο προγνωστικός ρόλος των παράπλευρων ήταν σημαντικός σε μελέτες, όπου χρησιμοποιήθηκε η οπτική εκτίμηση, και ήταν ακόμη πιο έντονος, όταν οι παράπλευρες μετρήθηκαν με δείκτη παράπλευρης ροής (RR 0,38, 95% CI 0,26 - 0,56, P<0,001). Αυτή η διαφορά, επίσης, ήταν στατιστικά σημαντική (αλληλεπίδραση P = 0.015).
Αν και οι μελέτες στη μετα-ανάλυση, κυμαίνονταν ευρέως κατά την ημερομηνία - από το 1971 έως το 2010 - οι συγγραφείς διαπίστωσαν ότι το έτος έκδοσης δεν είχε καμία επίδραση, στην αναφερόμενη επίδραση των παράπλευρων στην επιβίωση και καμία επίδραση στην διάρκεια της παρακολούθησης, οι οποίες κυμαίνονταν κατά ένα μέσο όρο από 5 ημέρες έως 60 μήνες.
Οι συγγραφείς της μελέτης αναφέρουν, ότι ο ακριβής μηχανισμός που ευθύνεται για τον προστατευτικό ρόλο των παραπλεύρων είναι ασαφής. Ένα ενδεχόμενο είναι, ότι η υψηλή στεφανιαία παράπλευρη κυκλοφορία μειώνει τον κίνδυνο θνησιμότητας, με τη μείωση της παράτασης του διαστήματος QT, κατά τη διάρκεια της απόφραξης του αγγείου. Η παράπλευρη κυκλοφορία, έχει επίσης αποδείξει κλινικό όφελος, όσον αφορά το μικρότερο μέγεθος του εμφράγματος, τη διατήρηση της καρδιακής λειτουργίας μετά από οξέα εμφράγματα, καθώς και μείωση της μετα-εμφραγματικής κοιλιακής διάτασης - τα οποία είναι πιθανόν να οδηγήσουν σε μειώσεις της θνησιμότητας σε μακροπρόθεσμη βάση.
Είναι σημαντικό, υποστηρίζουν οι συγγραφείς της μελέτης, ότι η στεφανιαία παράπλευρη κυκλοφορία, μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο προγνωστικό δείκτη. Οι ασθενείς με γνωστή χαμηλή παράπλευρη ροή, θα πρέπει να θεωρείται ότι έχουν αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας και να παρακολουθούνται πιο στενά.

Πηγή:
Meier P, Hemingway H, Lansky AJ, et al. The impact of the coronary collateral circulation on mortality: A meta-analysis. Eur Heart J. 2011

Επιμέλεια άρθρου: Βασίλειος Καρασαββίδης, Καρδιολόγος.