Αναιμία και καρδιοπάθειες: Kατευθυντήριες οδηγίες από το American College of Physicians

5/1/2014

 

Αν και είναι συχνή η αναιμία σε ασθενείς με καρδιοπάθειες - σε μέχρι και ένα τρίτο των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια και στο 10-20% αυτών με στεφανιαία νόσο -, τα οφέλη της θεραπείας ήπιων μορφών της νόσου σε αυτούς τους ασθενείς δεν έχουν αποδειχθεί.
Σε κατευθυντήριες οδηγίες που δημοσιεύθηκαν στο τεύχος 3ης Δεκεμβρίου του Annals of Internal Medicine περιλαμβάνονται σημαντικές συστάσεις σχετικά με την αντιπετώπιση της αναιμίας σε ασθενείς με καρδιακά νοσήματα.
Σύμφωνα με το κείμενο της ομάδας ιατρών από το American College of Physicians με επικεφαλής τον Amir Qaseem:

 

  • Δεν συνιστάται η συστηματική μετάγγιση ασθενών με καρδιοπάθειες και ασυμπτωματική αναιμία, εκτός και εάν η αιμοσφαιρίνη είναι κάτω από 7 - 8 mg/dl.
  • Οι μεταγγίσεις πρέπει γενικά να είναι περιορισμένες
  • Οι παράγοντες ερυθροποίησης (ESAs) δεν πρέπει να χορηγούνται καθόλου.
  • Οι συστάσεις στηρίζονται σε σχετικά λίγες αποδείξεις.

    Σε νοσηλευόμενους ασθενείς με στεφανιαία καρδιακή νόσο, οι μεταγγίσεις ερυθρών πρέπει να γίνονται μόνο σε σοβαρή αναιμία (με αιμοσφαιρίνη κάτω από 7 - 8 g/dL). 

    Οι ασθενείς με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια ή στεφανιαία καρδιακή νόσο δεν πρέπει να λαμβάνουν ESAs για ήπια ή μέτρια αναιμία χωρίς δεδομένα που να αποδεικνύουν τα οφέλη και με εν δυνάμει αυξημένους κινδύνους θανάτου και θρομβοεμβολικών επεισοδίων.

    Το Κολέγιο στηρίζει τις συστάσεις του σε δεδομένα από την χρησιμότητα μεταγγίσεων ερυθρών, ESAs, ή συμπληρωμάτων σιδήρου για την θεραπεία αναιμίας ανηλίκων με καρδιοπάθειες από έρευνα του  Devan Kansagara, MD του Portland VA Medical Center και του Πανεπιστημίου Υγείας και Επιστημών του Όρεγκον και των συνεργατών του.

    Αν και η ποιότητα των δεδομένων ήταν σχετικά χαμηλή, μελέτες παθολογικών και χειρουργικών ασθενών έδειξαν ότι η αντιμετώπιση ήπιας αναιμίας (επίπεδα αιμοσφαιρίνης πάνω από 10 g/dL) με μεταγγίσεις ερυθρών αντί περιορισμού των μεταγγίσεων σε ασθενείς με επίπεδα αιμοσφαιρίνης κάτω από 10 g/dL δεν μείωναν την θνητότητα.

    Ο κίνδυνος καρδιαγγειακού συμβάματος- περιλαμβανομένου εμφράγματος . απορρύθμισης συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας, αρρυθμίας ή καρδιακού θανάτου- έτεινε να είναι μικρότερος με την πιο ελεύθερη χρήση των μεταγγίσεων, αν και η μείωση δεν ήταν στατιστικά σημαντική στον συνδυασμένο παθολογικό και χειρουργικό πληθυσμό(RR 0.64, 95% CI 0.38-1.09). Τα ευρήματα ήταν παρόμοια για τους ασθενείς που υποβάλλονταν σε χειρουργική επέμβαση.  

    Τα στοιχεία δεν ήταν επαρκή ώστε να καθοριστεί εάν οι μεταγγίσεις βελτίωναν την ποιότητα ζωής ή την δυνατότητα άσκησης , και υπήρχαν λίγα στοιχεία και πιθανές παρενέργειες. Καμία από τις μελέτες δεν ανέφερε αύξηση των παρενεργειών με την ελεύθερη σε σχέση με την περιορισμένη χρήση των μεταγγίσεων, όμως.

    «Τα υπάρχοντα δεδομένα δεν υποστηρίζουν τα οφέλη της ελεύθερης μετάγγισης αίματος σε ασθενείς με ασυμπτωματική αναιμία και καρδιοπάθειες» γράφουν οι Qaseem και συνεργάτες. Οι συστάσεις για τον περιορισμό των μεταγγίσεων θεωρήθηκαν αδύναμες γιατί στηρίζονται σε χαμηλής ποιότητας δεδομένα.

    Προσέθεσαν, «οι πιθανότητες να ωφελήσει η μετάγγιση είναι περισσότερες σε ασθενείς με χαμηλότερα επίπεδα αιμοσφαιρίνης  (κάτω από 7 g/dL) και λιγότερες σε ασθενείς με ηπιότερη αναιμία (αιμοσφαιρίνη πάνω από 10 g/dL).»   

    Τα στοιχεία είναι ισχυρότερα όσον αφορά την χρήση ESAs σε ασθενείς με καρδιοπάθειες :η χρήση των φαρμάκων δεν επηρέαζε σταθερά την θνητότητα, τα καρδιαγγειακά συμβάματα, την ικανότητα άσκησης, την ποιότητα ζωής, ή την συχνότητα νοσηλειών, αλλά αύξανε τον κίνδυνο φλεβοθρόμβωσης σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια.  

    «Το κολέγιο δεν στηρίζει την χρήση ESAs για την θεραπεία ασθενών με ήπια ή μέτρια αναιμία και καρδιοπάθειες γιατί οι κίνδυνοι υπερνικούν τα πιθανά οφέλη για αυτούς τους ασθενείς,» γράφουν οι συγγραφείς. Η σύσταση για αποφυγή των ESAs θεωρείτε ισχυρή και στηρίζεται σε μέτριας ποιότητας δεδομένα.

    Γενικά, τα στοιχεία είναι ανεπαρκή για να καθοριστούν μακροπρόθεσμα τα οφέλη ενδοφλέβιας χορήγησης σιδήρου σε ασθενείς με καρδιοπάθειες και αναιμία που οφείλεται σε έλλειψη σιδήρου, αν και κάποια στοιχεία δείχνουν βραχυπρόθεσμη βελτίωση στην ικανότητα άσκησης και στην διάρκεια και την ποιότητα ζωής και μείωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων και της θνητότητας σε ασθενείς με σταθερή συστολική καρδιακή ανεπάρκεια. 

     

     

    Qaseem A, et al "Treatment of anemia in patients with heart disease: a clinical practice guideline from the American College of Physicians" Ann Intern Med 2013; 159: 770-779.

    Kansagara D, et al "Treatment of anemia in patients with heart disease: a systematic review" Ann Intern Med 2013; 159.