Είναι ασφαλή τα ηλεκτρονικά τσιγάρα; Τι πρέπει να γνωρίζουν οι επαγγελματίες υγείας;

Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, επίσης γνωστά ως e - τσιγάρα και ηλεκτρονική συσκευή παροχής νικοτίνης, αποτελούν μια δημοφιλή εναλλακτική λύση για το κάπνισμα τσιγάρων. Διαθέσιμα σε περίπτερα, στο διαδίκτυο, και σε πολυκαταστήματα, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα επιτρέπουν στο χρήστη την κατανάλωση νικοτίνης με την προσομοίωση του καπνίσματος χωρίς να παράγουν δευτερογενή καπνό. Ένα ηλεκτρονικό τσιγάρο, το οποίο μοιάζει με μεταλλικό τσιγάρο, περιέχει άρωμα, υγροποιημένη νικοτίνη μέσα σε ένα πλαστική αμπούλα, η οποία τοποθετείται σε μια συσκευή που λειτουργεί με μπαταρίες. Όταν ο καπνιστής ενεργοποιεί το κουμπί, μια ατμοποιημένη ποσότητα νικοτίνης απελευθερώνεται για εισπνοή. Παρά τη φαινομενικά αυξανόμενη δημοτικότητα των ηλεκτρονικών τσιγάρων, πολλές χώρες, όπως ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Βραζιλία έχουν απαγορεύσει τη χρήση τους.

Η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) έχει εκδώσει προειδοποιήσεις σχετικά με την έλλειψη επιστημονικών δεδομένων και κλινικών δοκιμών που θα αποδεικνύουν την ασφάλεια των ηλεκτρονικών τσιγάρων. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί λόγοι που ενισχύουν τη χρήση των συσκευών αυτών. Σύμφωνα με μια έρευνα στο διαδίκτυο για 3587 χρήστες του ηλεκτρονικού τσιγάρου:

• 84% των ερωτηθέντων εκλαμβάνουν ότι τα e-τσιγάρα να είναι λιγότερο τοξικά από τα κανονικά τσιγάρα.

• 77% χρησιμοποιεί τα e-τσιγάρα ως βοήθημα για τη διακοπή του καπνίσματος ή για αποφυγή υποτροπής.

• 79% τα χρησιμοποιεί για να αντιμετωπίσει την επιθυμία για τσιγάρο, και

• 67% τα χρησιμοποιεί για να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα στέρησης.

Εκτός από την αντίληψη ότι το e- τσιγάρο μπορεί να είναι ασφαλέστερο για την υγεία, είναι λογικό ορισμένοι καπνιστές να αισθάνονται πιο άνετα με τη χρήση της συσκευής, επειδή μπορούν να «καπνίζουν» σε δημόσιους χώρους όπου το κάπνισμα απαγορεύεται. Αυτός ο ισχυρισμός είναι κάπως δικαιολογημένος, διότι το e - τσιγάρο, εκπέμπει ατμό και όχι καπνό. Αυτό είναι ένα κομμάτι υπό συζήτηση, επειδή τα στοιχεία για το πόσο ασφαλές είναι το e –τσιγάρο είναι ελλιπή και επειδή η νικοτίνη σε υγρή μορφή, που χρησιμοποιείται στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, δεν έχει εγκριθεί από την FDA. Επί του παρόντος, η FDA σκοπεύει να αναπτύξει κανονισμούς - οδηγίες για την κατασκευή και την πώληση της υγρής νικοτίνης και των ηλεκτρονικών τσιγάρων.

Υπάρχουν λίγα δεδομένα από κλινικές μελέτες, όσον αφορά την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των ηλεκτρονικών τσιγάρων. Ο Dr. Riccardo Polosa και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν μια πιθανή σύνδεση μεταξύ της χρήσης των ηλεκτρονικών τσιγάρων και της ελάττωσης του αριθμού των κλασικών τσιγάρων ημερησίως. Σε αυτήν την 6-μηνών πιλοτική μελέτη αξιολογήθηκαν 40 συστηματικοί καπνιστές που δεν είχαν πρόθεση να σταματήσουν το κάπνισμα, και που τους δόθηκε η δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν e- τσιγάρα. Παρατηρήθηκε μια σταθερή μείωση 50% στον αριθμό των τσιγάρων που κάπνιζαν στο ένα τρίτο περίπου των ασθενών κατά την 24^η εβδομάδα. Πάνω από το 22% των ασθενών διέκοψαν τη χρήση τσιγάρων κατά την 24^η εβδομάδα. Ωστόσο, οι περισσότεροι από αυτούς εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούν e- τσιγάρα. Παρόλο, που αυτή η μελέτη επιβεβαιώνει την ορθότητα του σκεπτικού αυτού, πρέπει να διελεγχθούν μεγαλύτερες μελέτες για να αξιολογηθεί περαιτέρω ο ρόλος, εφόσον υπάρχει, των e- τσιγάρων στη μακροπρόθεσμη διακοπή του καπνίσματος.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, η FDA πραγματοποίησε προκαταρκτική εξέταση ορισμένων δειγμάτων κορυφαίων σε πωλήσεις e - τσιγάρων, καθώς προέκυψαν ανησυχίες για τη δημόσια υγεία.

• Τα δοκιμασμένα προϊόντα περιέχουν ανιχνεύσιμα επίπεδα γνωστών καρκινογόνων ή τοξικών χημικών ουσιών (π.χ. διαιθυλενο-γλυκόλη, ειδικές νιτροζαμίνες και ειδικές προσμίξεις καπνού)

• Οι διαδικασίες ποιοτικού ελέγχου για την παραγωγή των προϊόντων αυτών ήταν ασυνεπείς, και

• Οι αμπούλες απελευθερώνουν κάθε φορά διαφορετικές ποσότητες νικοτίνης.

Η FDA ενθαρρύνει το κοινό, τόσο τους χρήστες των ηλεκτρονικών τσιγάρων, όσο και τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας, να αναφέρουν τυχόν αρνητικές επιπτώσεις ή δυνητικά προβλήματα ελέγχου ποιότητας που συνδέονται με τη χρήση των ηλεκτρονικών τσιγάρων.

Προς το παρόν, ελάχιστα πειστικά στοιχεία υποστηρίζουν την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των ηλεκτρονικών τσιγάρων, είτε για «ψυχαγωγική» χρήση ή ως βοήθημα για τη διακοπή του καπνίσματος. Ωστόσο, είναι πιθανό ότι ορισμένοι ερευνητές και κατασκευαστές θα διενεργήσουν περαιτέρω κλινικές μελέτες. Οι ασθενείς που επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα θα πρέπει να ενθαρρύνονται να δοκιμάζουν θεραπείες διακοπής του καπνίσματος από τους επαγγελματίες υγειονομικής περίθαλψης και να ενημερώνονται για τις πολλαπλές επιλογές (που είναι εγκεκριμένες από την FDA) και θεραπείες τροποποίησης συμπεριφοράς που είναι διαθέσιμες για τη διακοπή του καπνίσματος.

Παραπομπές

1. Yamin CK, Bitton A, Bates DW. E-cigarettes: a rapidly growing Internet phenomenon. Ann Intern Med. 2010;153:607-609. Abstract

2. US Food and Drug Administration. Electronic cigarettes. July 22, 2009.http://www.fda.gov/Safety/MedWatch/SafetyInformation/SafetyAlertsforHumanMedicalProducts/ucm173327.htmAccessed January 10, 2012.

3. Etter JF, Bullen C. Electronic cigarette: users profile, utilization, satisfaction and perceived efficacy. Addiction. 2011;106:2017-2028. Abstract

4. Polosa R, Caponnetto P, Morjaria JB, Papale G, Campagna D, Russo C. Effect of an electronic nicotine delivery device (e-cigarette) on smoking reduction and cessation: a prospective 6-month pilot study. BMC Public Health. 2011;11:786.

5. US Food and Drug Administration. Summary of results: laboratory analysis of electronic cigarettes conducted by FDA.  http://www.fda.gov/NewsEvents/PublicHealthFocus/ucm173146.htm Accessed January 10, 2012.