«Αυτή η μελέτη προστίθεται στα υπάρχοντα διαθέσιμα δεδομένα που υποστηρίζουν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι σαφώς λιγότερο βλαβερά σε σύγκριση με τον καπνό» είπε ο Dr Κωνσταντίνος Φαρσαλινός ( Ωνάσσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο , Καλλιθέα, Ελλάδα) στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρίας (ESC) 2013. « Η παρακολούθηση των καταναλωτών για αρκετά χρόνια θα καθορίσει την μακροπρόθεσμη επίδραση της χρήσης του ηλεκτρονικού τσιγάρου».

Στην περσινή συνάντηση της ESC, ο Φαρσαλινός παρουσίασε τα αποτελέσματα μιας μικρής μελέτης που συνέκρινε την επίδραση στην λειτουργία της αριστεράς κοιλίας, αρτηριακή πίεση και καρδιακή συχνότητα σε 40 ασθενείς.

Στην φετινή συνάντηση, ο Φαρσαλινός παρουσίασε μία ανάλυση , αυτή την φορά 60 ατόμων , εξετάζοντας την στεφανιαία εφεδρεία ταχυτήτων ροής (CFVR) και τον δείκτη στεφανιαίας αγγειακής αντίστασης (CVRI). Τριάντα άτομα ήταν ενεργοί καπνιστές , σε αυτή την ομάδα τα CFVR/CVRI μετρήθηκαν σε απάντηση χορήγησης αδενοσίνης, 20 με 30 λεπτά μετά το κάπνισμα 2 τσιγάρων και μετά τη χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου. Άλλοι 30 ασθενείς , αποτελούμενοι από ασθενείς που κάπνισαν το τελευταίο τους τσιγάρο τουλάχιστον πριν από ένα μήνα, υποβλήθηκαν στις ίδιες εξετάσεις, 20 με 30 λεπτά μετά την χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου. Η μη χρήση τσιγάρων σε αυτήν την ομάδα επιβεβαιώθηκε με την εξέταση των επιπέδων της καρβοξυλαιμοσφαιρίνης.

Όπως απέδειξε ο Φαρσαλινός εδώ, δεν παρατηρήθηκαν μεταβολές στα CFVR και CVRI μετά τη χρήση του e-τσιγάρου, τόσο στην ομάδα των μη καπνιστών όσο και στην ομάδα των καπνιστών που μελετήθηκαν επίσης μετά την χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου. Αντίθετα, οι καπνιστές είχαν 16% μείωση του CFVR (p<0.001) και 19% μείωση στο CVRI (p<0.001) 20 με 30 λεπτά μετά το κάπνισμα των 2 τσιγάρων.

Μείωση κινδύνου;

«Το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν είναι ένα προϊόν που προτείνεται σε κάποιον σαν μια νέα συνήθεια αλλά προτείνεται στους καπνιστές σαν εναλλακτικό του καπνίσματος ,για την μείωση της κατανάλωσης ή τη διακοπή του» είπε ο Φαρσαλινός. «Δεν προορίζεται για τον γενικό πληθυσμό, αυτό να είναι ξεκάθαρο».

Ο Φαρσαλινός αναγνώρισε ότι οι συσκευές εκπέμπουν μικρές δόσεις επικίνδυνων ουσιών εκτός της νικοτίνης. «Και φορμαλδεΰδη και ακρολείνη έχουν βρεθεί» είπε. «Παράγονται κατά τη διαδικασία της θέρμανσης και της εξάτμισης, και άρα δεν βρίσκονται στο υγρό, αλλά στον ατμό. Αλλά τα επίπεδά τους στα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι 10 με 400 φορές χαμηλότερα σε σύγκριση με τον καπνό. Τα ίδια παρατηρήθηκαν με τις νιτροζαμίνες , που είναι περίπου 500 με 1000 φορές χαμηλότερες σε σύγκριση με τα τσιγάρα καπνού».

«Τέτοιες χημικές ουσίες βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, οπότε πρέπει να παρακολουθήσουμε και να ελέγχουμε για επιπλοκές για πολλά χρόνια. Αλλά μπορούμε να πούμε ότι [με σιγουριά] ότι είναι μικρότερης βαρύτητας , και πιθανότερα θα ήταν ωφελιμότερο οι καπνιστές να αλλάξουν τα τσιγάρα τους με ηλεκτρονικά αν δεν μπορούν να διακόψουν το κάπνισμα με άλλη μέθοδο».

Περιμένουμε να δούμε

Οι δύο πρόεδροι της συνεδρίας τόνισαν την προσέγγιση περιμένουμε και θα δούμε. «Αυτά υπάρχουν εδώ και τόσο λίγο καιρό, που δεν έχουμε όλα τα δεδομένα και δεν ελέγχονται από τον FDA» σχολίασε η Dr Erika Sivarajan Froelicher (Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Σαν Φρανσίσκο). «Όμως επειδή το κάπνισμα είναι ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα, αυτό φαίνεται να είναι μια ελκυστική εναλλακτική λύση, αλλά εφόσον αυτή είναι βοηθητική για την επίτευξη ενός στόχου, και όχι σαν υποκατάστατο του τσιγάρου.»

Αυτό που της αρέσει στα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι ότι αντίθετα με τις άλλες μεθόδους διακοπής καπνίσματος , τα ηλεκτρονικά τσιγάρα «προσομοιάζουν την συνήθεια» , ή όπως συνόψισε, «το συστατικό του να κρατάς κάτι και να το εισπνέεις.»

«Αλλά σαφώς πρέπει να ερευνήσουμε περισσότερο τις οξείες και μακροχρόνιες επιπτώσεις των ηλεκτρονικών τσιγάρων, συμπεριλαμβανομένων και για πόσους ανθρώπους έγινε η γέφυρα για τη διακοπή του καπνίσματος.»

Ο Dr Chen Chen-Huan ( Εθνικό Πανεπιστήμιο Yang-Ming, Ταιπέχ, TW) είχε ακόμα ισχυρότερη άποψη , τονίζοντας ότι η μελέτη Φαρσαλινού και συν., από το σχεδιασμό της δεν μετρούσε την άμεση μικροκυκλοφοριακή απάντηση στην χρήση της ηλεκτρονικής συσκευής. Ο Φαρσαλινός είπε ότι αυτό έγινε ώστε να αποφευχθεί η μέτρηση των απευθείας αποτελεσμάτων της νικοτίνης, αλλά λέει ο Chen-Huan, αυτό μπορεί να υποβαθμίζει σημαντικούς κινδύνους. «Πρέπει να είμαστε πολύ προσεχτικοί. Το ηλεκτρονικό τσιγάρο υποτίθεται ότι μειώνει τους κινδύνους , αλλά η ασφάλειά του πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω. Σύμφωνα με αυτήν την έρευνα , το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν επηρεάζει την μικροκυκλοφορία ή την στεφανιαία κυκλοφορία, αλλά δεν είμαι σίγουρος εάν αυτά είναι τα πραγματικά αποτελέσματα αφού το δείγμα είναι μικρό και παραλείφθηκαν τα πρώτα λεπτά μετά το κάπνισμα.»

Και συνέχισε: «Ανησυχώ …μήπως το κοινό θεωρήσει ότι είναι ασφαλές , και μη καπνιστές αποφασίσουν να το δοκιμάσουν».

Κατά την συνεδρία , ο Φαρσαλινός τόνισε ότι «πέντε ή έξι» εθελοντές της μελέτης τελικά διέκοψαν το κάπνισμα τους μήνες που ακολούθησαν , παρά το γεγονός ότι οι ερευνητές δεν στρατολογούσαν εθελοντές για μελέτη διακοπής καπνίσματος. Αλλά συμφώνησε ότι η διερεύνηση του ρόλου των ηλεκτρονικών τσιγάρων στην διακοπή του καπνίσματος είναι το κλειδί για την κατανόηση αυτού του πεδίου.