Τα καρδιαγγειακά οφέλη των στατινών αντισταθμίζουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη

Πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι η θεραπεία με στατίνες αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη με συνέπεια να προκύπτουν προβληματισμοί σχετικά με τη σχέση κινδύνου-οφέλους των φαρμάκων αυτών στην πρωτογενή πρόληψη.

Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Lancet τον Αύγουστο του 2012 φάνηκε ότι όταν οι άνθρωποι με ορισμένους προδιαθεσιμούς παράγοντες για σακχαρώδη διαβήτη, όπως παχύσαρκα άτομα και τα άτομα με υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, λαμβάνουν στατίνες, εμφανίζουν αύξηση του κινδύνου εκδήλωσης του διαβήτη. Από την άλλη πλευρά αυτό αντισταθμίστηκε με σημαντικές μειώσεις στον κίνδυνο των εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων αυτών των ατόμων, όπως καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό επεισόδιο.

Στην τυχαιοποιημένη, διπλή-τυφλή μελέτη JUPITER, 17603 άνδρες και γυναίκες χωρίς προηγούμενη καρδιαγγειακή νόσο ή διαβήτη τυχαιοποιήθηκαν σε ροσουβαστατίνη 20 mg ή εικονικό φάρμακο και παρακολουθήθηκαν για μέχρι και 5 χρόνια για το πρωτεύον καταληκτικό σημείο (έμφραγμα του μυοκαρδίου, εγκεφαλικό επεισόδιο, εισαγωγή σε νοσοκομείο για ασταθή στηθάγχη, αρτηριακή επαναγγείωση, ή καρδιαγγειακού θανάτου). Ως δευτερεύοντα τελικά σημεία ορίστηκαν η φλεβική θρομβοεμβολή, η θνησιμότητα από κάθε αιτία και η εμφάνιση διαβήτη. Στην ανάλυση αυτή, οι συμμετέχοντες ήταν ταξινομήθηκαν με βάση την ύπαρξη κανενός ή τουλάχιστον ενός από τους τέσσερις μείζονες παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη διαβήτη:

• μεταβολικό σύνδρομο

• διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας

• δείκτης μάζας σώματος 30 kg/m2 ή μεγαλύτερος

• γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης A1c μεγαλύτερη από 6%.

Τα αποτελέσματα έδειξαν:

Τα άτομα με έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου για σακχαρώδη διαβήτη (n = 11 508) η χορήγηση στατίνης ελάττωσε κατά 39% τον κίνδυνο να εκδηλώσουν καρδιαγγειακή νόσο και κατά 17% την πιθανότητα θανάτου κατά τη διάρκεια των 5 ετών παρακολούθησης, σε σχέση με τους ανθρώπους στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου. Ωστόσο τα άτομα που ελάμβαναν στατίνη είχαν 28% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν διαβήτη, σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες με τους ίδιους παράγοντες κινδύνου που έπαιρναν το εικονικό φάρμακο. Έτσι, για τα άτομα αυτά αποφεύχθηκαν συνολικά 134 αγγειακά συμβάματα ή θάνατοι για κάθε 54 νεοδιαγνωσθείσες περιπτώσεις διαβήτη.

Οι συμμετέχοντες χωρίς παράγοντες κινδύνου για σακχαρώδη διαβήτη (n = 6095), ήταν 52% λιγότερο πιθανό να εκδηλώσουν καρδιαγγειακή νόσο και 22% λιγότερο πιθανό να πεθάνουν κατά τη διάρκεια αυτής της μελέτης, σε σύγκριση με εκείνους στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου και χωρίς καμία αύξηση της εμφάνισης διαβήτη. Για τα άτομα αυτά, συνολικά 86 αγγειακά συμβάματα ή θάνατοι αποφεύγονται χωρίς νεοδιαγνωσθείσες περιπτώσεις διαβήτη.

Αυτή η ανάλυση επιβεβαιώνει ότι τα οφέλη από τη λήψη στατινών υπερτερούν κατά πολύ από τις ανεπιθύμητες παράπλευρες ενέργειες, για την πλειοψηφία των ανθρώπων που έχουν ανάγκη να πάρουν τα συγκεκριμένα φάρμακα , συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη.

Αντί για την παρακολούθηση όλων όσοι λαμβάνουν στατίνες για την ανάπτυξη του διαβήτη, οι εμπειρογνώμονες προτείνουν ότι αυτό είναι απαραίτητο μόνο για τους ασθενείς με προϋπάρχοντες παράγοντες κινδύνου για σακχαρώδη διαβήτη.

Cardiovascular benefits and diabetes risks of statin therapy in primary prevention: an analysis from the JUPITER trial
Paul M Ridker MD, Aruna Pradhan MD, Jean G MacFadyen BA, Prof Peter Libby MD, Prof Robert J Glynn ScD 
The Lancet August 2012 doi: 10.1016/S0140-6736(12)61190-8