Βαλβιδοπάθειες

Οι καρδιακές βαλβίδες είναι τέσσερις και αποτελούν τον μηχανισμό που δίνει μια καθορισμένη κατεύθυνση στη ροή του αίματος. Καθώς οι βαλβίδες ανοίγουν και κλείνουν, επιτρέπουν στο αίμα να περνάει μέσα από αυτές και παρεμποδίζουν την παλίνδρομη ροή του.

Οι καρδιακές βαλβίδες είναι οι εξής:
•Τριγχλώχινα Βαλβίδα: Κατευθύνει το αίμα από το δεξιό κόλπο στη δεξιά κοιλία.
•Πνευμονική Βαλβίδα: Κατευθύνει το αίμα από τη δεξιά κοιλία προς την πνευμονική αρτηρία.
•Μιτροειδής Βαλβίδα: Κατευθύνει το αίμα από τον αριστερό κόλπο προς την αριστερή κοιλία.
•Αορτική Βαλβίδα: Κατευθύνει το αίμα από την αριστερή κοιλία προς την αορτή.

Όταν κάποια από τις βαλβίδες παρουσιάζει αλλοίωση ή βλάβη τότε επηρεάζεται η φυσιολογική ροή του αίματος και μιλάμε για ύπαρξη βαλβιδοπάθειας. Η ροή του αίματος μπορεί να επηρεαστεί με δύο τρόπους. Εάν οι βαλβίδες δεν ανοίγουν όσο πρέπει ώστε να περάσει το αίμα, τότε έχουμε παρεμπόδιση της φυσιολογικής ροής του αίματος και άρα στένωση της βαλβίδας. Αντίθετα εάν οι βαλβίδες δεν κλείνουν πλήρως ώστε να έχουμε στεγανή σύγκλειση τους, τότε έχουμε παλινδρόμηση του αίματος και άρα ανεπάρκεια της βαλβίδας. Υπάρχει περίπτωση μια βαλβίδα να παρουσιάζει μεικτή βλάβη, δηλαδή στένωση και ανεπάρκεια ταυτόχρονα.

Ο άνθρωπος σπάνια γεννιέται με βλάβη ή αλλοίωση στις βαλβίδες, ωστόσο υπάρχουν πολλές αιτίες που μπορούν κατά τη διάρκεια της ζωής του να του προκαλέσουν βαλβιδοπάθεια. Όσο βλέπουμε σε βάθος χρόνου η πιο συχνή αιτία ήταν ο ρευματικός πυρετός, ο οποίος παρουσιάζεται κυρίως στη παιδική ηλικία και εκδηλώνεται με συνεχείς πονόλαιμους, πυρετό, ο οποίος δεν αναχαιτίζεται και διόγκωση των αρθρώσεων στα χέρια και τα πόδια. Στις μέρες μας ο ρευματικός πυρετός έχει σχεδόν εξαλειφτεί, ειδικά στις αναπτυγμένες χώρες, αφού το βιοτικό επίπεδο έχει ανέβει (πιο ζεστά σπίτια, επάρκεια σε φάρμακα, σωστή διατροφή, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των γονέων).
Μπορεί από τη μία ο σύγχρονος άνθρωπος να έχει βελτιώσει τις συνθήκες ζωή του και να έχει αυξήσει τον μέσο όρο ηλικίας του, αλλά από την άλλη έχει υιοθετήσει κάποιες συνήθειες που τον φέρνουν πιο κοντά στη στεφανιαία νόσο, το έμφραγμα του μυοκαρδίου και κατ’ επέκταση την αλλοίωση και την καταστροφή των βαλβίδων της καρδιάς (καθιστική ζωή, διατροφή που ευνοεί την κακή χοληστερίνη και την αρτηριακή πίεση, παχυσαρκία, κατανάλωση αλκοόλ, καπνού και ναρκωτικών). Οι βαλβιδοπάθειες χωρίζονται σε οξείες (απότομη – ξαφνική βλάβη) και σε χρόνιες (μακροχρόνια, σιγά εξελισσόμενη βλάβη).

Τις περισσότερες φορές οι βαλβιδοπάθειες έχουν κάποια βασικά συμπτώματα που οδηγούν τον ασθενή στον καρδιολόγο. Αυτά είναι:
•Πόνος στο στήθος
•Λιποθυμικά επεισόδια
•Αίσθημα έντονων παλμών και ταχυκαρδίας
•Λαχάνιασμα και έντονη κόπωση
•Αιμόπτυση και λοιμώξεις του αναπνευστικού
•Δύσπνοια και έντονη ζάλη

Ο καρδιολόγος μετά από κλινική αλλά και εργαστηριακή εξέταση και κυρίως με το υπερηχοκαρδιογράφημα, μπορεί να εκτιμήσει το βαθμό και την βαρύτητα της βλάβης. Από αυτό θα κρίνει αν ο ασθενείς πρέπει να ακολουθήσει φαρμακευτική αγωγή ή να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση διόρθωσης ή αντικατάστασης της βαλβίδας. Συνήθως, όταν οι αλλοιώσεις ή οι βλάβες δεν είναι μεγάλου βαθμού, συνιστάται διόρθωση της είδη υπάρχουσας βαλβίδας (βαλβιδοπλαστική), ενώ όταν οι βλάβες είναι μεγάλου βαθμού κρίνεται αναγκαία η αφαίρεση και η αντικατάσταση της πάσχουσας βαλβίδας . Οι καρδιακές βαλβίδες αντικαθιστώνται από μηχανικές μεταλλικές ή από βιολογικές βαλβίδες. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία βαλβίδων και η επιλογή της καταλληλότερης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες (ύπαρξη άλλων παθήσεων, τρόπο ζωής, ηλικία ασθενούς, προσδόκιμο ζωής, αναπαραγωγική ηλικία, επιθυμία για τεκνοποίηση κ.α). Οι βιολογικές βαλβίδες είναι είτε ανθρώπινες βαλβίδες, οι οποίες προέρχονται από καρδιές που έχουν αφαιρεθεί από ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση καρδιάς, είτε βαλβίδες από ζώα, οι οποίες έχουν υποστεί ειδική τεχνική επεξεργασία. Οι βιολογικές βαλβίδες μπορεί να εξασφαλίζουν στο ασθενή μια καλύτερη ποιότητα ζωής από τις μεταλλικές, όμως ο μέσος όρος ζωής τους είναι 10 – 15 χρόνια.

Κατεβάστε το άρθρο σε μορφή PDF